شنبه 95 آذر 6  1:6 عصر

   قلمرو ادبی:

 

• قالب شعر، مثنوی است و آهنگ ملایم و موسیقی فرح بخشی دارد که با درون مایه ی اثر و فضای معنوی آن همخوانی کامل دارد.

• جناس ناهمسان(ناقص) : کار و یار؛          

• واج آرایی: تکرار حرف « ا » و صدای « ا »؛ در بیت دوم؛

• واج آرایی: تکرار حرف «م» در بیت چهارم؛

• مَجاز: آدم( انسان ها)، هفت افلاک: (جهان هستی)؛

• مجاز: پیدا و پنهان، دانا و نادان (همه جا، کلّ موجودات)؛

• تضاد : پیدا و پنهان،دانا و نادان؛        

•  تلمیح در بیت سوم: اشاره به رزّاق بودن خداوند (سوره الذّاریات آیة 58)؛

• تلمیح در بیت چهارم: اشاره به آیة 4 سورة الرّحمن؛

• تلمیح: به خلقت انسان از خاک (سورة اسرا آیة 61 ) در بیت نخست؛

• تلمیح: بیت پایانیاشاره به آیات قرآن در مورد « دانا و توانا بودن، علیم و باخبر بودن خداوند ».

• مراعات نظیر: کام ، زبان، گویا؛

• مراعات نظیر: گل، بهار، رنگ؛

• کنایه: پرده از روی چیزی برداشتن ( آشکار کردن )؛

• متناقض‌نما: مصراع دوم بیت چهارم؛     

• تشخیص : خندان بودن گُل؛              

• حُسن تعلیل: علّت این که گل خندان است و به رنگ های بی شمار در می آید، شوق الهی است. این یک دلیل شاعرانه استو باعث ایجاد آرایة حُسن تعلیل می شود.

  قلمرو فکری:

    توجّه:

خواست ما از «قلمرو فکری»، نوشتن معنای ظاهری ابیات و عبارات نیست؛ بلکه درفشرده ی پیام و پشتوانه ی فکری و اندیشگانی متن را باید نگاشت. البته، لازمه ی این کار، دانستن معنای برونی و لفظی متن است. در قلمرو فکری، چکیده ی محتوا و مقصود نهفته در آن را باید تدوین کرد؛ به همین سبب، نیاز نیست که بیت به بیت یا سطر به سطر، معنا کنیم. آن روح کلّی و معنای گسترده در فضای متن را به فراخور درک و دریافت خویش، بازگو می کنیم. بنابراین، از هر متن می توان چند جمله ی کلیدی را به درکشید که بیانگر پیکره ی فکری آن باشد.

   پیام فکری متن ستایش را می‌توان این گونه برشمرد:

 هرکاری را باید با نام آفریدگاری آغاز کنیم.

• همه ی ما نیازمند لطف و عنایت خدای رحمان هستیم.

• خالق و رازق همه ی عالم و آدم، اوست.

• همه ی عالم و زیبایی هایش، جلوه ی آفرینش حق است.

• بشر در سپاس گزاری و حق گزاری از نعمت های بیکران الهی، ناتوان است.